Kawa po omańsku

 Kawa jest bardzo ważnym napojem dla Omańczyków. W omańskiej kawie wszystko jest omańskie: skład, sposób picia, sposób podawania i towarzyszące kawie słodycze czyli cały rytuał. Słowo kawa pochodzi podobno z arabskiego i to tutaj, na Półwyspie Arabskim wynaleziono jak robić ten napój z kawowych ziaren przywiezionych z Etiopii. Nic więc dziwnego, że narosła wokół tradycja a kawa i rytuał jej pić jest częścią kultury. Dzbanek do kawy o specyficznym kształcie z długim wygiętym w łuk dzióbkiem, jest jednym z kształtów – symboli omańskiej kultury, razem z naczyniem do palenia kadzidła.

Dzbanek jako dekoracja w wejsciu do hotelu Hayat. Ma ponad metr wysokosci.

Częstowanie kawą jest oznaką gościnności, co więcej, gościnność wymaga poczęstowania kawą. Zwykle gdy się przychodzi w jakieś miejsce na spotkanie, już po kilku minutach pojawia się dzbanek i czarki. Mnie zdarzyło się być poczęstowaną w kilku ministerstwach, na posterunku policji w górach, a w Bank Muscat – największym banku w Omanie, kawa stoi w oddziałach na specjalnym stole i każdy klient może się poczęstować czekając w kolejce do okienka. Gdy ktoś zaprasza do domu, także zwykle mówi, że zaproszenie jest na kawę omańską. Każdy moment dnia jest dobry by na taką kawę zaprosić.

Kawa jest mocna, ma charakterystyczny smak i zapach, co jest spowodowane dodatkowymi składnikami. Oprócz zmielonych ziaren kawy, dodawana jest przyprawa - mielony kardamon. Oprócz kardamonu często także woda różana, trochę cynamonu czy nawet odrobina goździka. W wielu domach na wsi nadal kawę przyrządza się tradycyjnie, czyli ziarna kawy są palone na ogniu w specjalnym naczyniu i potem rozdrabniane w moździerzu razem z kardamonem. Nie wiem czy to kwestia lokalnego gustu czy efekt techniki wypalania ziaren, ale kawa ta jest mocno palona i wyraźnie czuć to w smaku.

Kawa podawana jest bez cukru i nie należy jej słodzić. Zresztą naczynia w jakich jest podawana – czarki, bez uchwytu, z zaokrąglonym dnem, są tak małe, że słodzenie nie byłoby łatwe.  Poza tym, w zestawie do kawy nie ma cukru ani łyżeczek. Kawa serwowana jest za to z omańską chałwą lub jeszcze częściej z daktylami. Zarówno jedno jak i drugie jest bardzo słodkie. Omańczycy twierdzą, że gorzka kawa pita po tych słodkościach ma za zadanie zneutralizować słodycz w ustach. Tradycyjnie, w domach omańskich, kawę pije się siedząc na podłodze. 

Czarka zwykle napełniana jest do połowy (ilość odpowiada mniej więcej 0,3 – 0,4 standardowej szklanki) a kawę wypija się zwykle od razu a co najważniejsze gospodarz od razu napełni ją ponownie, i tak długo będzie dolewać, aż wykonamy odpowiedni gest wskazujący, że już nie chcemy więcej pić. Przyjezdni goście, zwykle nie są świadomi tej części rytuału i dziwią się, że ciągle się im dolewa i dolewa. Ten gest to potrząśnięcie czarką w poziomie i odstawienie jej.

Czarki często odkładane są do naczynia z wodą, w którym pływają. Zdarza się, że bez mycia ktoś taką czarkę używa ponownie. Nie do końca jest to zgodne z zasadami higieny, ale tutaj nikt specjalnie się tym nie przejmuje. Podczas wizyty w jednym z ministerstw oferowano nawet czarki już użyte przez jednego gościa innemu gościowi siedzącemu przy tym samym stole. Może z tą kawą jest tak jak z wódką …  

Termos w ksztalcie tradycjnego dzbanka i czarki - do kupienia w loklanym markecie